• Eke, Sectie A, kadastraal perceel 652a (deels)

• Voor de bouw van de bunker werd een vijfhoekig perceel landbouwgrond onteigend ter grootte van 1 are 46 ca aan de oostzijde van een groter perceel aansluitend bij de spoorlijn Oudenaarde-Gent.
• Gezien dit onteigende perceeltje A652a (deels) direct aansloot bij de spoorlijn, fungeerde deze laatste ook meteen voor de permanente te tijdelijke erfdienstbaarheden en werd hiervoor niet bijkomend onteigend.
• Heel merkwaardig is dat men op 29 Oktober 1934 reeds een eerste akte terugvindt, enkel voor erfdienstbaarheden, opgemaakt aan Mejuffer Anna D'Hondt uit Handzame voor de prijs van 300 BEF. Op dit bedrag werd nog eens een jaarlijkse intrest betaald van 5% per jaar wat in dit geval neerkwam op 15 BEF. Eigenlijk lijkt het of men deze bunker ooit zo kort bij de sporen heeft willen bouwen heeft dat er geen extra grond diende onteigend te worden, wat dus in praktijk niet is gebeurd. Deze originele akte omvatte zowel permanente (over een strook van 2 meter breed) als tijdelijke erfdienstbaarheden voor de bouw van de bunker (over een strook van 5 meter breed) voorzien langs de oostkant van het perceel A652a over een lengte van in totaal 44 meter tot aan het perceeltje op hetzelfde terrein onteigend voor de bunker. Dit verliep op die manier langs de spoorlijn en kwam uit noordelijke richting vanaf de rand van dit perceel met het meer noordelijke aansluitende perceel.
• Op 15 Februari 1935 vindt men een tweede akte terug voor 1200 BEF aan Mr Jozef Dhondt, landbouwer te Eke.Ook op deze akte zat een intrestclausule van 5% per jaar wat neerkwam op een jaarlijkse intrest van 60 BEF.
• Merkwaardig is ook dat in de akte een clausule vermeld staat op vraag van de originele eigenaar omdat hijzelf zijn twijfels had tot waar de grenzen van zijn eigen domein liepen tegen de bestaande spoorlijn. Het kwam er in elk geval op neer dat hij hiervoor geen wijzigingen meer wou aanvaarden mocht dit later niet blijken te kloppen. Mogelijks moet er dus al verwarring geweest zijn over deze 1e akte van enkele maanden voordien.
• Op de akte van de bunker A13 vindt men ook nog schetsen terug van een soort erfdienstbaarheid tussen de bunkers A13 en A14 wat kan kloppen met wat als erfdienstbaarheden bij bunker A14 wordt omschreven.
• Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.

• In dit geval is de situatie van de originele onteigening op het huidige kadaster nog praktisch ongewijzigd terug te vinden. Wel staat de bunker er zelf totaal niet meer opgetekend, ongeacht hij er wel degelijk nog staat.
• Het originele ooit van het perceel A652a onteigende perceeltje is er nog altijd op terug te vinden als perceel A652v. De rest van het originele perceel is heden perceel A652p geworden. De oplopende indexen wijzen er toch wel op dat het originele perceel door de jaren heen wel wat wat grenswijzigingen heeft gekend.
• In elk geval was de bunker met bijhorende grond ook volgens de lijst van in 1961 reeds opnieuw verkochte bunkers al niet meer vermeld als nog te koop.
• Ook merkwaardig is dat de ooit voor de bunker voorziene erfdienstbaarheden naast de spoorlijn nu nog altijd aangegeven staan als staatseigendom, deel uitmakend van de spoorwegen, terwijl het toch origineel maar handelde over erfdienstbaarheden en geen onteigeningen.

• De bunker ligt langs de spoorlijn Gent-Oudenaarde. Hij is het eenvoudigst te bereiken door langs de Stationsstraat de wijk "De Biesten" in te rijden. (linker kant komende van Eke centrum). U draait op het eerste rondpuntje rechts af en blijft rechtdoor volgen tot u op het einde van de wijk tegen de spoorweg uitkomt. U ziet A13 recht voor u liggen aan de overkant van de spoorweg.

• De bunker is gelegen in de voorlinie tussen de steunpunten Astene en Eke tussen A12 (570 m) en de A14 (70 m).
• De bunker stond in hoek opgesteld met de zeer dicht ertegen staande verdwenen A14 om zo een groter gezichtsveld en schietbereik te hebben. De bunkers vormden samen een steunpunt aan de spoorlijn. Bunker A13 nam de velden in de richting van de Ten Edestraat onder vuur. In zuidelijke richting nam hij ook de spoorlijn komende uit Oudenaarde onder schot. De verdwenen bunker A14 op zijn beurt nam met 2 schietgaten de zuid - zuidoostelijke velden onder schot.
• De beide bunkers hebben dus wel geen overlappende vuurrichtingen maar vullen elkaar aan.

• De bunker bestaat uit twee kamers die onderling met elkaar verbonden waren.
• Eén kamer heeft achteraan een sas.
• Beide schietgaten maken onderling een hoek van 90°.

• Naast de standaard Maximmitrailleurs is hij ook voorzien voor de opstelling van de Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

• De bunker was origineel volledig ommuurd met baksteen.
• Opvallend is wel dat men de hoekige structuur van de bunker deels heeft verstopt achter een nepgevel die niet de omtrek van de betonnen bunker volgt maar een volledige nephoek maakt.
• Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
• Beide schietgaten waren verstopt achter valse ramen. Deze zaten allen verborgen achter houten luiken, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op deze houten luiken waren dan bijkomend houten raamprofielen aangebracht om het geheel expliciet het uitzicht van ramen te geven.
• Het eigenlijke toegangspoortje zat verborgen achter een houten camouflagedeur van 1,00m x 1,90m ( BxH) groot.
• Volgens het bestek had de bunker daarnaast nog eens 6 valse ramen maar dit kan nooit stroken met wat nog kan worden teruggevonden:
  • 1 vals raam langs de wand parallel met de spoorlijn en ook van daaruit zichtbaar
  • 2 valse ramen naast het ene schietgat dat de spoorlijn onder vuur hield.
  • 1 vals raam naast het tweede schietgat kijken richting Nazareth, weg van de spoorlijn.
  • 1 vals raam naast de toegangsdeur in de bakstenen wand waar deze het beton van de bunker niet meer volgde.
• Dit maakt dus nog 5 extra valse ramen en geen 6 zoals in het bestek..
• Deze 5 valse ramen waren uitgewerkt op telkens gefixeerde gegalvaniseerde plaatijzeren platen van 1.00m x 1.40m (BxH) waarop dan nog eens houten raamprofielen waren gekleefd om alles effectief het uitzicht van ramen te geven. In het bestek is hier nog sprake van luiken openend in 2 richtingen maar dat is in dat geval totaal niet logisch.
• De dakstructuur was opgetrokken in hout. Het betrof een vrij hoog zadeldak met als dakbedekking rode Boomse dakpannen.
• De nok van het dak stond haaks op de spoorlijn.
• Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
• De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m.
• Hiervoor zat dan nog eens de eerder gemelde camouflagedeur in rode Noorse den.
• In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
  • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
• Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
• In december 1934 zou er op project B nog een correctie volgen op heel wat van de bestaande plannen. Zo zal worden gevraagd het dakniveau met 30 cm te verlagen en de bunker op die wijze 30 cm dieper in de grond te steken. Hiervoor dienden bijkomend alle ventillatiedoorgangen en granaatwerpgaten gecorrigeerd te worden binnen het op te richten gebouw. Om dit nieuwe niveauverschil te corrigeren diende bijkomend in het sas een betonnen trap voorzien te worden met 2 treden en een bijkomende sterfput.
• Deze operatie is zo goed als zeker bij deze bunker nooit gebeurd. Wel heeft men het schietgat effectief 30 cm lager gestoken. Dit resulteert er in dat dit op de linie een van de weinige bunkertjes is met aan de schietgaten kleine pootjes voor het opstellen van Hotckkiss- of Coltmitrailleurs. De sokkels zijn namelijk maar 25cm hoog in plaats van anders 55cm.
• Dit zal er zeker ook in geresulteerd hebben dat de schutter zittend achter de mitrailleurs zal gezeten hebben.
• Het globale uitzicht moet dit van een kleine woning geweest zijn tegen de spoorlijn.

• Je ziet bij de bunker nog zeer duidelijk waar ooit de valse ramen zaten maar jammer genoeg is alle origineel baksteencamouflage zo goed als volledig verdwenen. Hier en daar zijn nog beperkt wat restanten terug te vinden.
• De bunker is nog altijd grotendeels afgesloten.
• De beide schietgaten zijn vrij maar de toegang is maar zeer beperkt open tegen de grond. Daar hij onderaan geopend is, is het risico om hem te betreden wel beperkt. Men mag wel geen claustrofobische neigingen hebben om zich naar binnen te wringen..

• Er zijn allicht geen directe sporen van strijd.
• Echte schade uit de meidagen valt ook niet te verwachten op dit gedeelte van de bunkerlinie dat ook nooit echte strijd heeft gekend en amper bezet is geweest.

• Heden ten dage is het bunkertje beter te bekijken omdat aan de overzijde, kant van de wijk De Biesten, een fietspad loopt. Voorlopig werd de bunker nog niet opnieuw gefotografeerd sinds die aanpassing van het terrein.

• Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject B bedroeg origineel 61.163,52 Bef. Dit was op zich al een kleine misrekening want op basis van gerekende hoeveelheden en eenheidsprijzen zou men tot een prijs van 61.226,52 Bef hebben gekomen. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 61.355,52 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 61.655,52 Bef hebben gelegen.
• Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Foto's van deze bunker

Foto's anno 1990 - 1995 : Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting